Vertrouwen schept vertrouwen – Afscheid mr. Pieter ter Berg

De kern van een democratische rechtstaat is vertrouwen. Vertrouwen dat de overheid haar burgers beschermt, én vertrouwen dat zij dat doet binnen de grenzen van de wet.

De taakuitvoering van inlichtingen- en veiligheidsdiensten is in dat opzicht onvermijdelijk paradoxaal. Enerzijds moet de Veiligheidsdienst Aruba (hierna: de Dienst) de democratische rechtsorde verdedigen tegen dreigingen die haar kunnen ondermijnen. Anderzijds beschikt de Dienst over bevoegdheden die, hoe zorgvuldig ook toegepast, de persoonlijk levenssfeer van burgers diep kan raken.

Juist in die spanningsveld tussen veiligheid en vrijheid ligt de noodzaak van onafhankelijk toezicht besloten. Zoals het EHRM in Klass e.a. t. Duitsland (1978) benadrukte: “The court must be satisfied that, whatever system of surveillance is adopted, there exists adequate and effective guarantees against abuse.”

Met de oprichting van de Commissie van Toezicht op de Veiligheidsdienst Aruba (hierna: de Commissie) legde de wetgever niet alleen de basis voor rechtmatigheid, maar ook voor iets fundamenteler: maatschappelijk vertrouwen. Want echt vertrouwen ontstaat pas wanneer toezicht zorgvuldig, onafhankelijk en zichtbaar wordt uitgeoefend.

De eerste stap in deze ontwikkeling werd gezet tijdens de eerste vergadering van de Commissie op 18 december 2003, destijds onder voorzitterschap van mr. Wijnholt. Onder het daaropvolgende voorzitterschap van mr. Pieter ter Berg kreeg die ontwikkeling definitieve vorm en nam zij een vlucht. Met zijn juridische scherpte, rustige gezag en zijn onwrikbare gevoel voor rechtvaardigheid heeft hij de Commissie geleid vanuit de overtuiging dat – in de woorden van het EHRM – ‘adequate and effective’ toezicht slechts mogelijk is indien beide partijen, Commissie en Dienst, elkaar vertrouwen.

Vandaag blikken wij terug op ruim twintig jaar groei en ontwikkeling. Wat begon als een jonge Dienst in ontwikkeling, is uitgegroeid tot een professionele organisatie die haar verantwoordelijkheid jegens de Arubaanse samenleving, mede dankzij de Commissie, ten volle draagt. En waar de Commissie ooit voorzichtig haar toezichthoudende rol verkende, staat nu een gezaghebbende partner die grenzen durft te stellen en met visie nieuwe standaarden aanreikt.

Met dankbaarheid kijken wij terug op het voorzitterschap van mr. Pieter ter Berg. Een periode gekenmerkt door vakkundigheid, integriteit en wederzijdse vertrouwen.

‘Fides facit fidem’ – vertrouwen schept vertrouwen.

Ter gelegenheid van zijn afscheid nodigen wij u uit om via onze website kennis te nemen van de toezichtsrapporten van de afgelopen tweeëntwintig jaar. Een weerspiegeling van transparantie, groei en het blijvend belang van onafhankelijk toezicht.

Commissie van Toezicht Rapporten | Veiligheidsdienst Aruba